Ξυλοκερατιά (Κερατόνια, Χαρουπιά)

Επιστ. Όνομα : Ceratonia siliqua

Οικογένεια     : Leguminosae

Καταγωγή      : Ν. Ευρώπη

Περιγραφή  : Είναι δένδρο μεγάλο, αειθαλές και μακρόβιο, ύψους 5 έως 30 m, αργής ανάπτυξης, έχει λεπτό φλοιό και ισχυρό κορμό. Το φύλλωμά της είναι πυκνό, βαθυπράσινο και στο σύνολό του έχει περίπου σφαιρική μορφή. Τα φύλλα της είναι σύνθετα, με 2-5 ζεύγη φυλλαρίων. Τα φυλλάρια είναι ελλειπτικά, αντωοειδή ή σχεδόν κυκλικά, ακέραια, λεία, σκληρά και δερματώδη, πτερόνευρα (μήκους 4-5 cm). Η άνω επιφάνεια των φύλλων είναι βαθυπράσινη, γυαλιστερή, ενώ η κάτω έχει χρώμα ανοικτό πράσινο.

Ανθοφορία : Τα άνθη είναι πολύ μικρά, απέταλα, με βαριά και χαρακτηριστική οσμή, συνήθως μονογενή και σπάνια διγενή (ερμαφρόδιτα), τοποθετημένα σε βραχείς βότρεις και φύονται απευθείας πάνω στο ξύλο των παλιών κλάδων. Ανθίζει τον Σεπτέμβριο. Το δένδρο είναι δίοικο, ο κάλυκας είναι μικρός, εύπτωτος, πεντάλοβος, πρασινωπός. Οι στήμονες είναι πέντε και η ωοθήκη μικρή, η οποία σχηματίζεται από ένα καρπόφυλλο. Ο καρπός της είναι αδιάρρηκτος χέδρωπας, έχει μήκος 10-30 cm και πλάτος 1,5-3 cm. Το χρώμα του αρχικά είναι πράσινο και όταν ωριμάσει καστανό και το μεσοκάρπιο μαλακό και γλυκό. Περιέχει 8 - 16 ( συνήθως 12) σπέρματα, μικρά, ωοειδή, πεπλατυσμένα, σοκολατόχρωμα, με περίβλημα σκληρό και γυαλιστερό.

Πολλαπλασιασμός : Πολλαπλασιάζεται με σπόρους.

Απαιτήσεις : Πολύ ανθεκτικό ως δένδρο, καλλιεργείται σ’ όλους τους τύπους των εδαφών, αλλά προτιμάει τα ζεστά και καλά αποστραγγιζόμενα. Αντέχει στην ξηρασία και την ατμοσφαιρική ρύπανση, αλλά όχι στις χαμηλές θερμοκρασίες.

Διακοσμητική αξία : Οφείλεται στην εμφάνιση του δένδρου με το αειθαλές γυαλιστερό φύλλωμα του.

Χρησιμότητα : Χρησιμοποιείται σε δενδροστοιχίες σε παραθαλάσσιες περιοχές, για τη δημιουργία ανεμοφράκτη και μεμονωμένα, σε χλοοτάπητες. Τα χαρούπια αποτελούν εξαιρετική κτηνοτροφή, ιδίως για τα άλογα, τους ημιόνους (μουλάρια), τα γαϊδούρια, τους χοίρους αλλά και για τα πρόβατα, τις αίγες κλπ. Επίσης καταναλώνονται και από τους ανθρώπους. Η μεγάλη περιεκτικότητά του σε σάκχαρα, τα οποία αποτελούν το 30%-40% του συνολικού του βάρους το καθιστούν ιδιαίτερα θρεπτική και τονωτική τροφή. Ο καρπός περιέχει υψηλό ποσοστό φυτικών πρωτεϊνών (4%), υδατανθράκων (76%), σιδήρου, ασβεστίου, φωσφόρου (81 mg/100 γρ),  καλίου (800 mg/100 γρ) και βιταμινών Α και Β, δεν περιέχει οξαλικό οξύ, που μειώνει  την ικανότητα του σώματος να αφομοιώνει το ασβέστιο.